رفتن به مطلب

خط غبار چیست ؟


SARDAR

ارسال های توصیه شده

خط غبار، خطی بسیار ریز می باشد که برای نوشتن یادداشت های بسیار ریزی که توسط کبوترهای نامه رسان در گذشته مورد استفاده قرار میگرفت.

پس از مدتی از خط غبار برای قرآن های کوچک مورد استفاده قرارگرفت.این قلم را (قلم الجناح) نیز میگویند.این خط ازخط رقاع مشتق شده است ودارای حروف ریز مدور میباشد. این خط همه دور و خالی از سطح و فشرده و جمع و جور وبدون سرک میباشد.



استاد غلامحسین امیر خانی اندازه تقریبی این خط را از کوچکترین اندازه تا نیم میلیمتر مشخص کرده است.بسیاری از افراد برای صرفه جویی در وقت خط غبار را به صورت یکدست ،یکنواخت وریز و کوچک مینوشتند.

برخی از خطاطان گذشته براین باورند که قلم غبار را به یک نوع خط خاص نمی توان بحساب آورد و میگویند که تمام خطوط را می توان با قلم غبار نوشت.
 
 
خط غبار چیست؟ بررسی ویژگی های خط غبار
 

تاریخچه خط غبار از گذشته تا کنون:
خط غبار. [ خ َطْ طِ غ ُ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کنایه از خطی است که تازه ازرخسار نوجوانان دمد.

خط غبار یا غبار الحلبه (غبار به معنای گرد خاک ناشی از سم اسبان) در ایران جهت سرعت در نوشتن و استفادهٔ کم تر در کاغذ، مورد استفاده قرار می گرفت که در قرن سوم هجری از خط ریاسی مشتق گرفته شده است.

این نوع خط ،در ایران جهت سرعت در نوشتن و استفاده ی کمتر در کاغذ، مورد استفاده قرار می گرفت. در ابتدا برای فرستادن پیغام هائی استفاده می شد که کبوتران نامه بر حامل آن بودندو همچنین خط بال هم نامیده می شد.

خط جامع و یکپارچه ای بوده و به طور برجسته ای مدور، بدون کشیده، خیلی فشرده و سریع می تواند نوشته شود…خوشنویسانی که بعدها وارد این جرگه شدند، منکر خط غبار به عنوان یک خط مجزا بودند.

ویژگی های خط غبار چیست؟
این خط دارای حروف ریز و ساختاری مدور است. بعضی ویژگی‌های این خط وابسته به خط ثلث و خط نسخ میباشد.

این خط جامع و یکپارچه‌ای بوده و به طور برجسته‌ای مدور، بدون کشیده، خیلی فشرده و سریع می‌تواند نوشته شود. کاربرد این خط بیشتر در نگارش پیام‌هایی بود که می‌بایست با کبوتر ارسال شوند. همچنین در نگارش نامها و مکاتبه روی ورقه‌های کوچک کاغذ و حتی کتابت قرآن های کوچک از این خط استفاده می‌شده است.

غبارنویسی خوشنویسی است و در بزرگ‌نمایی ضعف‌ها و قوت‌هایش مشخص است. غبار خطی است یک در یک سانتی‌متر که باید برای نگارش آن قدرت چشم و قدرت دست بالایی داشت.

دانلود رایگان بهترین اپلیکیشن آموزش خوشنویسی:





در خوشنویسی غبار، نوک قلم بسیار نازک شده است و کاملا متفاوت است. در واقع غبارنویسی یک نوع هنر ارزنده است و در بزرگ‌نمایی مانند همان خوشنویسی است و تفاوتی با آن ندارد. خط غبار ،خطی است بسیار ریز که با انواع خط نوشته می‌شود.

آشنایی با قرآن عماکه ای به خط غبار:
قرآن عمامه‌ای به خط غبار، قرآن نفیسی به خط میرزا محمد خوانساری و مربوط به ۱۵۰ سال پیش یعنی ۱۲۹۱ قمری است که به شیوه نسخ غبار نوشته شده است.
 
 
آشنایی با قرآن عمامه ای
 

قرآن کریم خطی به شیوه نسخ غبار كه در گنجینه نفایس خطی کتابخانه ملی نگهداري مي‌شود، به خط میرزامحمد خوانساری مربوط به قرن سیزدهم میباشد.

این قرآن به اندازه‌ای کوچک است که عمامه‌ای خوانده می‌شود و علما و روحانیون آن را برای بزرگداشت و احترام به قرآن بر بالای سر و یا در عمامه‌ها قرار می‌دادند و یا به جاهای گوناگون که می‌رفتند برای یاری جستن از این کتاب آسمانی از آن بهره می‌بردند.

این قرآن‌ها به علت ظرافت حتی با ابزار امروزین به سختی قابل خواندن هستند و پوست و کاغذی که این آیات بر آن نگاشته شده، تا به امروز دوام آورده است.

میرزا محمد کلهر، خوشنویس نستعلیق از شاگردان میرزا محمد خوانساری است که در کنار وی مشق کرده و خط آموخته است و از این کار بسیار لذت می‌برد و امروز چندین اثر ارزشمند از وی به جای مانده است.

میرزا محمد خوانساری شاگرد محمدمهدی تهرانی و استاد میرزا محمدرضای کلهر بود. وی به جز نستعلیق، نسخ را نیز خوش می‌نوشت و در این کار مهارت داشت.

از آثار وی می‌توان به یک جلد قرآن بغلی با جلد روغنی که چهار صفحه آن مذهَّب مرصع است، به‌ خط نسخ غبار متوسط اشاره کرد.

گنجینه نفایس خطی کتابخانه ملی دارای قرآن‌هایی از جمله قرآن کریم طوماری، خطی به شیوه نسخ غبار، قرآن کریم به شیوه نسخ غبار متعلق به قرن ۱۳ هجری در دوره قاجار نیز میباشد.
 
I
لینک به دیدگاه
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...